Papier – czy jego miejsce w polskiej gospodarce jest zagrożone?
Papier jest obecny w naszym życiu każdego dnia. Wykorzystujemy go w domu, biurze i szkole. Jednak czy znaczący postęp technologiczny i wszechobecna cyfryzacja, a także zmiany, jakie nastąpiły po wystąpieniu pandemii Covid-19 mogą mieć relatywny wpływ na pozycję papieru w polskiej gospodarce? Aby móc odpowiedzieć na to pytanie należałoby wziąć pod uwagę zróżnicowane zastosowanie tego surowca zarówno w branży przemysłowej, handlu, konsumpcji, jak i wielu innych.
Papier na przestrzeni lat
Papier to połączona ze sobą na specjalnym sicie masa włóknista pochodzenia organicznego o gramaturze od 28 do 200g/m². Najczęściej wytwarzany jest w formie arkuszy, jednak można go również spotkać w postaci wstęgi nawijanej w zwoje.
Według chińskich kronik papier został po raz pierwszy wynaleziony w Chinach w około 105 r.n.e. Jednak wyniki niektórych badań archeologicznych wskazują, że był on znany już dużo wcześniej, co najmniej w 8 r.p.n.e. Niektóre źródła mówią również o tym, że papier jest jeszcze starszy, ponieważ znalezione niezapisane skrawki były znajdowane w stanowiskach pochodzących co najmniej z II w.p.n.e.
W Polsce pierwsza papiernia powstała w Prądniku Czerwonym pod Krakowem w roku 1491. Od 1510 roku jej właścicielem stał się przedsiębiorca i drukarz Jan Heller. Współcześnie produkcja papieru odbywa się na masową skalę i wykorzystywany jest niemal w każdej branży. Produkuje się z niego różnego rodzaju artykuły, takie jak książki, zeszyty, czasopisma, gazety, a także różnego rodzaju opakowania kartonowe.
Papier i jego pozycja w gospodarce
Wydawać by się mogło, że postępująca cyfryzacja i łatwy dostęp do sieci może negatywnie wpłynąć na branżę papierniczą i co ważne przedsiębiorstwa z nią związane. Tymczasem jeśli chodzi o wykorzystanie papieru w celach użytkowych, to jego pozycja w polskiej gospodarce jest niezagrożona, a co więcej, najnowsze badania rynku wskazują, że przemysł papierniczy jest jednym z najlepiej rozwijających się działów przetwórstwa przemysłowego.
Są jednak branże, które na przestrzeni kilku lat odnotowały tendencję spadkową. Mowa tu przede wszystkim o prasie, czyli kolorowych czasopismach i gazetach z aktualnościami, które w porównaniu do wersji elektronicznych są mniej atrakcyjne zarówno pod względem częstotliwości przetwarzanych informacji, jak i cen – popularne serwisy informacyjne w sieci są ogólnodostępne dla wszystkich.
W przeciwieństwie do branży prasowej wzrostem zainteresowania może pochwalić się branża opakowań kartonowych. Ze względu na rosnącą liczbę sklepów internetowych i zwiększoną wysyłkę towarów, opakowania z tektury cieszą się coraz większą popularnością.
Taka sytuacja pokazuje, że w przemyśle papierniczym są segmenty, które na przestrzeni lat odnotowują tendencję spadkową, ale są również i takie, które będą rosły w siłę. Paradoksalnie wpływ na takie zjawiska ma również panująca obecnie pandemia Covid-19, która wymusza na nas pewne zachowania, jak chociażby zakupy w sklepach online.
Przemysł papierniczy a kwestie ekologiczne
Ekologia odgrywa szczególną kwestię w branży papierniczej. W końcu papier to materiał, który można poddać procesowi recyklingu nie jeden, a nawet 3-4 razy. Niestety ze względu na podział i specyficzne cechy niektórych materiałów papierniczych, w tym papieru graficznego poziom recyklingu jest dość niski, bo nie przekracza nawet 27%. Warto jednak zwrócić uwagę na opakowania tekturowe, które nawet w 97% produkowane są z odzyskanego surowca.
Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby stwierdzić, że papier doskonale wpisuje się w nurt proekologiczny. Szeroki wariant możliwości ponownego wykorzystania tego surowca i jego łatwa obróbka świadczą nie tylko o jego wysokiej użyteczności, ale również pozytywnym oddziaływaniu na środowisko. Co więcej, osoby wykorzystujące opakowania kartonowe mają większą świadomość segregacji odpadów z podziałem na papier, plastik i mieszane.